Op deze dvd treft u in de directory /tools/viewers/praat/ het programma PRAAT aan (versies voor de diverse platformen). Dit programma kan gebruikt worden om zowel de geluidsbestanden als de transcriptiebestanden te lezen. Via de lokale kopie van de PRAAT-website kunt u alle informatie vinden die u nodig heeft om het programma te installeren.
PRAAT kan gebruikt worden om afzonderlijke transcriptie-/annotatiebestanden te bekijken. Het gaat dan om de volgende transcripties/annotaties:
Met behulp van PRAAT is het mogelijk de transcripties/annotaties te bekijken al dan niet in combinatie met de geluidsfiles. Wanneer PRAAT geopend wordt samen met de geluidsfiles, is het ook mogelijk korte stukjes spraak (chunks) te beluisteren.
Voor meer informatie met betrekking tot de installatie en het gebruik van PRAAT, zie de lokale kopie van de PRAAT-website die te vinden is in /tools/viewers/praat/website/index.html.
Meer informatie over PRAAT is te vinden in het "Help"-menu van het "Praat Object"-window (kies "Introduction to Praat", dan "7. Annotation", vervolgens "View and Edit"). Dezelfde informatie is te vinden op de intropagina op (de lokale kopie van) de PRAAT-website.
Hieronder volgt een korte handleiding waarin wordt uitgelegd hoe transcripties/annotaties kunnen worden bekeken nadat PRAAT eenmaal geïnstalleerd en opgestart is.
Het bekijken van transcripties en annotaties: korte handleiding
PRAAT start op met twee vensters: het "Praat Objects"-venster en het "Praat Picture"-venster. Het "Praat Picture"-venster hebt u niet nodig voor het bekijken en beluisteren van de bestanden. Een geluidsbestand openen gaat als volgt:
Selecteer uit het "Read"-menu in het "Praat Objects"-venster de optie "Open long sound file". Kies in het dialoogvenster dat daarna verschijnt het geluidsbestand dat u wilt beluisteren (de geluidsbestanden zijn te vinden op /data/audio/wav/ of op de wav-dvd's met label CGN_WAV_xx), klik op de naam en klik op "openen". In het "Praat Object"-venster is nu het bestand als "LongSound bestandsnaam" verschenen.
Voor het openen van een transcriptiebestand (in PRAAT-termen: een "TextGrid"-bestand) kiest u uit het "Read"-menu de optie "Read from file" en gaat verder op dezelfde manier te werk als bij het openen van een geluidsbestand. Transcriptiebestanden van het CGN die u met PRAAT kunt bekijken, eindigen op .ort, .fon, .wrd, .pro of .awd en staan onder een subdirectory van /data/annot/text/. Het bestand wordt in het "Praat Object"-venster geplaatst als "TextGrid bestandsnaam".
Wilt u het geluidsbestand samen met de transcriptie op uw scherm zien, selecteer dan in het "Praat Object"-venster zowel het "LongSound"-object als het "TextGrid"-object (door eerst op het ene object te klikken, de shifttoets ingedrukt te houden en vervolgens op het andere object te klikken). Klik vervolgens op de grijze knop "Edit".
In het venster dat nu verschijnt, ziet u bovenin het audiosignaal met daaronder de transcriptie. Soms bestaat die transcriptie uit 1 balk (tier), soms uit meerdere balken. In iedere balk staat de transcriptie voor 1 spreker. Als het goed is, zijn er dus evenveel tiers als sprekers.
Met de knoppen "all", "in", "out" en "sel" linksonderin het venster kunt u achtereenvolgens het hele bestand bekijken, inzoomen, uitzoomen en een selectie van het bestand bekijken. Een stuk selecteren doet u door met de linkermuisknop in het signaal te klikken, de muisknop ingedrukt te houden en tegelijkertijd de muis naar rechts te slepen en vervolgens de muisknop weer los te laten. Afspelen doet u het eenvoudigste door op de grijze balk onder de onderste transcriptietier te klikken ofwel door op de tabtoets te drukken. Als u op de escapetoets drukt of een tweede maal op de tabtoets drukt, wordt het afspelen gestopt.
Voor meer informatie over het programma PRAAT wordt u verwezen naar de uitgebreide handleiding die in het programma meegeleverd is (te vinden door in het "Praat Object"-venster onder het "Help"-menu "Go to manual page" te kiezen).